Ile trwa urlop macierzyński? Ile wolnego przysługuje ojcu z okazji narodzin potomka? Jakie są postanowienia Kodeksu Pracy i kiedy można przedłużyć urlop? Czy długość urlopu zależy od rodzaju umowy? Ile trwa maksymalna przerwa od pracy zawodowej? Wbrew pozorom, są to bardzo ważne pytania, ponieważ ubiegłoroczna zmiana w zasadach przyznawania urlopu macierzyńskiego zrodziła sporo wątpliwości i obaw u świeżo upieczonych rodziców.
Brak precyzyjnych danych powodem dezinformacji
Tak naprawdę bardzo wiele kobiet gubi się w terminologii stosowanej przez urzędników – urlop macierzyński podstawowy, urlop macierzyński dodatkowy oraz urlop rodzicielski. Ile trwa urlop macierzyński? Jak długo będzie wypłacany zasiłek dla świeżo upieczonych matek? Wszystkie te kwestie reguluje Kodeks Pracy, zaś wysokość zasiłku jest zależna od średniej kwoty , jaka została odprowadzona do ZUSu w okresie 12 poprzedzających miesięcy, po odtrąceniu należności za składkę chorobową oraz emerytalną.
Postanowienia Kodeksu Pracy i ZUS
Każdej matce przysługuje 20-tygodniowy okres urlopu macierzyńskiego dla jednego dziecka (14 tygodni obligatoryjnie przypada matce, zaś 6 tygodni może wykorzystać ojciec, zabierając wolne z puli kobiety). Okres ten wydłuża się wraz ze zwiększeniem liczby potomstwa: 31 tygodni wolnego dla bliźniaków, 33 tygodnie dla trojaczków, 35 tygodni dla czworaczków i 37 tygodni dla pięcioraczków. Urlop można częściowo wykorzystać przed samym porodem - do 6 tygodni przez wyznaczonym terminem, zaś pozostałe 14 tygodni przeznaczyć na okres po narodzinach potomka. Urlop macierzyński przysługuje każdej kobiecie zatrudnionej na umowę o pracę na czas określony, nieokreślony, umowy zlecenia oraz w przypadku samozatrudnienia (prowadzenia własnej działalności), zaś towarzyszący mu zasiłek macierzyński przysługuje każdej kobiecie objętej obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym. Po 14 tygodniach matka może zrezygnować z części przysługującego jej urlopu i wrócić do pracy, a pozostałe 6 tygodni wolnego może być wykorzystane przez ojca dziecka. Kwota zasiłku macierzyńskiego oraz długość jego wypłacania jest regulowana przez postanowienia artykułu 180 Kodeksu Pracy i jest zależna od rodzaju urlopu, ponieważ inaczej rozlicza się urlop macierzyński i rodzicielski, a inaczej ojcowski.
Od 1. stycznia 2016 roku osoby nieubezpieczone, tj. osoby bezrobotne, posiadające status studenta, rolnicy oraz pracownicy posiadający umowę o dzieło, mają prawo do wykorzystania zasiłku rodzicielskiego w wysokości 1000 zł netto, który będzie wypłacany przez okres 12 miesięcy. Jeśli matka nie pracowała i nie była ubezpieczona, a jej mąż posiadał umowę o pracę, to wówczas jemu należy się pełny zasiłek macierzyński.
Ile trwa urlop macierzyński, rodzicielski i wychowawczy?
Podstawowy urlop macierzyński jest obowiązkowy i obejmuje 20 tygodni. Wniosek dla pracodawcy należy przedstawić w przeciągu 21 dni od dnia porodu (lub 6 tygodni przed porodem), wówczas pracodawca ma obowiązek zgłosić to do odpowiednich organów (m.in. ZUS), które zadbają, aby świeżo upieczona mama była ubezpieczona i miała regularnie wypłacaną pensję (100% wynagrodzenia). Osoba prowadząca działalność gospodarczą oraz pracująca na umowie-zleceniu musi samodzielnie dostarczyć dokumenty (druk Z-3b oraz Z-3a) do siedziby ZUS. Przy wnioskowaniu o urlop macierzyński można się starać o dodatkowy urlop rodzicielski, który trwa 6 tygodni.
Urlop rodzicielski może wynieść maksymalnie 26 tygodni, zaś rodzicowi przebywającemu na urlopie wypłaca się 60% podstawowego wynagrodzenia - udziela się go bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Istnieje także opcja, aby połączyć ze sobą te dwa urlopu i mieć wypłacane 80% wynagrodzenia przez cały okres przebywania na urlopie. Wolne może być rozdzielone na obojga rodziców (po 13 tygodni na jednego rodziciela) lub też podzielony na cztery części po 8 tygodni wolnego na jednego rodzica.
Urlop wychowawczy jest całkowicie bezpłatny – można go wykorzystać do ukończenia przez dziecko 6. roku życia w dowolnym momencie. Przysługuje każdemu pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę przez minimalny okres 6 miesięcy. Podobnie jak urlop rodzicielski, okres 3 lat wolnego może być rozdzielony na maksymalnie pięć części wolnego.
Urlop dla ojca
W Polsce coraz więcej ojców korzysta z przysługującego im urlopu ojcowskiego. Tylko w 2016 roku z tego przywileju skorzystało ponad 100000 mężczyzn. W przeciągu 24 miesięcy od chwili narodzin ojciec może udać się na płatny, dodatkowy urlop niewliczany do puli urlopu podstawowego. Jedynym warunkiem, jaki musi spełnić mężczyzna, jest bycie zatrudnionym w oparciu o umowę o pracę, co jest jednoznaczne z opłacaniem składki do ZUS. Jest to czas wolny od pracy zawodowej przeznaczony wyłącznie dla ojca.
Krótkie podsumowanie
Podstawowy urlop macierzyński trwa 20 tygodni wraz z zasiłkiem macierzyńskim w wysokości 100% wynagrodzenia. 14 tygodni wykorzystuje obligatoryjnie matka, 6 tygodni może przypaść ojcu.
Dodatkowy urlop macierzyński trwa 6 tygodni.
Urlop rodzicielski trwa do 26 tygodni, rodzicowi przysługuje 60% wynagrodzenia.
Urlop wychowawczy jest bezpłatny i przysługuje obojgu rodzicom.
Urlop ojcowski przysługuje wyłącznie mężczyznom i trwa 2 tygodnie.
Źródło danych: https://www.zdrowystartwprzyszlosc.pl/urlop-macierzynski-rodzicielski-ojcowski
Artykuł Partnera.
14 komentarze
Mnie to nie dotyczy, ale ważne by mieć rękę na pulsie, bo prawo ciągle się zmienia.
OdpowiedzUsuńPrawo zmienia się tak dynamicznie, że wato być na bieżąco ;)
UsuńJa byłam bardzo zła, bo jakbym urodziła kilkanaście tygodni później byłabym nie pół roku, a rok na macierzyńskim. Straszne dla mnie było zostawianie mojego półrocznego Syna i powrót do pracy.
OdpowiedzUsuńRównież i ja się załapałam na ten półroczny macierzyński, niedługo potem był już roczny.
UsuńTeraz jest lepiej niż ja miałam.
OdpowiedzUsuńI ja ;) Wiele zmian mnie ominęło, gdyż miałam już za duże dzieci.
UsuńUrlop macierzyński już wprawdzie za mną (w tej chwili jestem na finiszu wychowawczego), ale przyznaję, że nigdy się w tych wszystkich nazwach i szczegółach zbyt dobrze nie orientowałam. Na szczęście mam zaprzyjaźnioną księgową, która prowadzi firmę męża - i to na niej zawsze mogłam polegać, kiedy trzeba było coś obliczyć albo złożyć jakiś wniosek. Bardzo przydatne informacje !
OdpowiedzUsuńDobrze ,mieć zaufaną księgowa, na szczęście w moim otoczeniu również jest taka <3
UsuńA ja ciekawa jestem jak to jest, gdy mama jest na wychowawczym. Bo jestem, i jestem w ciąży. Nie wiesz czy należy mi się to świadczenie kosiniakowe?
OdpowiedzUsuńPoszukam info i dam ci znać.
UsuńMieć trójkę dzieci i nie załapać się ani razu na roczny macierzyński... Byłam blisko jak Ty, lecz cóż, pozostaje mi cieszyć się za innych, ale to naprawdę jest najlepsze rozwiązanie dla maluchów.
OdpowiedzUsuńMy jednak mamy wyczucie ;)
UsuńWitam !!! 22 urodze swoje 3 dziecko i chcialabym wziac 20 tygodni urlopu macierzynskiego i 6 tygodni urlopu rodzicielskiego. Wniosek o oba urlopy chce zlozyc zaraz po narodzinach dziecka i moje pytanie brzmi ile bedzie wynosic moje wynagrodzenie czy bedzie to 100 % czy 80. Bo juz sie pogubilam. Jak poprosze o udzielenie macierzynskiego i rodzicielskiego na jednym wniosku bezposrednio po porodzie to czy bede miala wyplate zgodnie z zasada ze za pierwsze 26 tygodni nalezy sie 100 %
OdpowiedzUsuńWitam !!! 22 urodze swoje 3 dziecko i chcialabym wziac 20 tygodni urlopu macierzynskiego i 6 tygodni urlopu rodzicielskiego. Wniosek o oba urlopy chce zlozyc zaraz po narodzinach dziecka i moje pytanie brzmi ile bedzie wynosic moje wynagrodzenie czy bedzie to 100 % czy 80. Bo juz sie pogubilam. Jak poprosze o udzielenie macierzynskiego i rodzicielskiego na jednym wniosku bezposrednio po porodzie to czy bede miala wyplate zgodnie z zasada ze za pierwsze 26 tygodni nalezy sie 100 %
OdpowiedzUsuń